9 Mayıs 2016 Pazartesi

İpek Yolu, tek bir yol değil, bir yollar ağıdır. İpek Yolu’nun geçtiği yolları araştırma işini MS I. yy.’de yaşayan ve eserini 107-114 tarihleri arasında yazmış tesettür olan Tyrli Marinus’tan öğrenmekteyiz. Onun verdiği bilgilere göre, Maes Titianus, bu yolun menzillerini ve “mesafe taşlarını” araştırmak üzere Doğu’ya adamlarını göndermişti. Deniz yoluyla bunlar, Kuşanların 1 İpek Yolu’nun 2000 yıllık geçmişi hakkında bk. Christian, 2000: 80-82. 98 Mehmet TEZCAN ______________________________________________ Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 3/1 2014 s. 96-123, TÜRKİYE International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 3/1 2014 p. 96-123, TURKEY ülkesine gidemeyeceklerinden kara yoluyla Parth ülkesinden Orta Asya’ya gitmişler; onların getirdiği bilgiler daha sonra MS II. yy. ortalarında eserini yazmış olan coğrafyacı Claudius Ptolemaios vasıtasıyla bize intikal etmiştir (bk. Warmington, 1974: 99; Ferguson, 1978: 594; Rtveladze, 1999: 23;  ferace modelleri Tezcan, 2004: 208). Bu kaynaklardan öğrendiğimiz bilgiler ve Richthofen’in tasnifine göre İpek Yolu, dört ana yolla beraber ikinci derece tâli kollara ayrılmaktadır. Yolun Batı ve Doğu olmak üzere başlıca iki ana bölgeye ayrıldığı, Batıdan Doğu’ya doğru devam eden yolun, Doğu’dan gelen yol ile şimdiki Doğu Türkistan’ın batısında, Pamir eteklerinde bir yerde (Taş-Kurgan) kesiştiği ve burada her iki bölgeden gelen malların değiş tokuş edildiği anlaşılmaktadır.