4 Mayıs 2016 Çarşamba

Moda Kuramları

Veblen ve Simmel tarafından geliştirilen bu Tesettür kuram, moda döngüsünün, moda olan ürün ortaya çıkıp toplumdaki üst sınıflar tarafından kullanılmaya başlanmasından, toplumun daha alt sınıflara inmesinden ve üst sınıfların alt tesettür giyim sınıflardan kendilerini farklılaştırmak için yeni modalar üretmesinden oluştuğu temeline dayanmaktadır (Davis, 1997:126). Simmel’e göre moda, ‘verili bir örtünün taklididir’. eşarp Moda  bireyin topluma uyum sağlamasının aracıdır. Ancak aynı zamanda bireye diğer bireylerden farklılaşmasının, Şal dikkat çekmesinin de olanaklarını sunar. Ferace Bu iki kutup arasında gidip gelen modanın en dikkat çeken yanı ise ‘modaların daima sınıf modaları’ olmasıdır. Simmel, Ferace modelleri sınıf modası kavramını şu şekilde açıklamaktadır (2003:106).
“Yüksek tabakaların modaları, kendilerini alt tabakaların modalarından ayırır; ne zamanki alt tabakalar yüksektekilerin modalarını devralmaya başlar, o zaman yüksek tabaka bunlardan vazgeçer”


“Toplumsal formlar, giysiler, estetik Tesettür Abiye değerlendirmeler, insanın kendini  ifade ettiği tüm stiller, modanın yarattığı kesintisiz dönüşümler çerçevesinde kavranıyorsa, o zaman moda -yani yeni moda- bu bakımlardan sadece üst zümrelere etki eder. Alt tabakalar üsttekilerin stillerini sahiplenmeye başladığında, üsttekilerin kendi etraflarına çektiği sınırı aşmış, o modayla simgelenen sınıfsal bütünlüklerini ortadan  kaldırmış olurlar; işte o zaman üst zümreler o modadan vazgeçip, yine kendilerini geniş kitlelerden ayırt etmelerini kapıda ödeme tesettür sağlayacak başka bir modaya yönelirler. Ve oyun baştan başlar.”
Sınıf farklılığı kuramının bir diğer düşünürü ise Veblen’dir. Veblen moda döngüsünün üst sınıflardan alt sınıflara doğru geçişine ve üst sınıfların kendilerini farklılaştırmak için yeni modaları kullanmaya başlamalarına değinmiştir. Onun bakış açısında da üst sınıflar kendi sosyal konumlarını belli etmek için giyimde, aksesuarda yeni tesettür elbise biçimler ortaya koyarlar. Taklit ürünler yoluyla bu yeni biçimler, üst sınıfların yaşam tarzlarını taklit eden alt sınıflar içinde yaygınlık kazanır, Veblen, modanın dinamiğini gösteren üç prensip ortaya koyar. Birinci olarak aylak sınıfın mensupları ‘gösterişçi tüketim’ yoluyla kendi sınıflarından olan diğer bireylerden üstünlüklerini göstermek için kendi sosyal durumlarını  gösteren tesettür ferace ürünlerle gündelik hayatlarını inşa ederler. Aynı zamanda kendilerini işçi sınıfından da ayırırlar. Son olarak ise, toplum içinde bütün sınıflar arasına yayılmış, güncel olmayan modaları hayatlarından çıkarırlar (Rüling,2000:3-4).